Purytanie – biografie i dzieła

Purytanie - biografie i dziełaPublikacja książki pt. Purytanie to wielkie wydarzenie na polskim rynku wydawniczym. Przekład dzieła Joela R. Beeke i Randala J. Pedersona, znakomitych znawców przedmiotu, stanowi pierwszą w Polsce tak obszerną prezentację dorobku purytanów. Otrzymaliśmy kompendium rzetelnie opracowane, które zawiera to, co w tej chwili jest najbardziej potrzebne polskiemu czytelnikowi:

biografie najważniejszych myślicieli purytańskich, omówienie ich dzieł i bibliografię źródeł.

Prof. Piotr Wilczek, Uniwersytet Warszawski
kierownik Komisji do Badań nad Reformacją w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej

Książka zawiera: wprowadzenie i definicję purytanizmu oraz przedstawienie wpływu, jaki ruch ten wywarł na chrześcijaństwo, krótką historię angielskiego purytanizmu, biografie i opisy dzieł ponad stu osób oraz, w załączniku, zbiory dzieł purytanów, źródła pomocnicze oraz biografie teologów szkockich i holenderskich.

Autorzy: Joel R. Beeke i Randal J. Pederson
Oprawa: twarda
Format: 180 x 245 mm
Liczba stron: 724

Autor: Joela R. Beeke i Randala J. Pederson

Wydawca: Tolle Lege Institute

Wstęp do polskiego wydania

W języku i kulturze polskiej określenie „purytanin” jest mało znane, źle rozumiane i odczuwane zazwyczaj jako negatywne, utożsamiane z hipokryzją, dewocją lub skrajną ciasnotą myślenia. Wyjątek stanowi wąskie grono osób, kojarzących purytanów być może z Weberowskimi spekulacjami na temat genezy kapitalizmu lub z „polowaniem na czarownice” w mieście Salem.

W rzeczywistości purytanie byli przed wszystkim teologami i naukowcami, znakomicie wykształconymi na najlepszych uczelniach ówczesnej Europy, znawcami starożytnych języków, literatury antycznej, pism Ojców Kościoła i dorobku reformacji. W swoim warsztacie naukowym łączyli metody średniowiecznej scholastyki z ewangelicznym entuzjazmem i humanizmem swoich protestanckich poprzedników. Pragnęli, aby teologia była przede wszystkim praktyczna i łatwa do zrozumienia, wielu zaczęło więc upraszczać arystotelesowską logikę przez zastosowanie zasad ramizmu. William Perkins, „książę” purytańskich myślicieli, pisząc, że „teologia jest nauką żyjących wiecznie”, doskonale uchwycił jej wyjątkowy charakter. Nauka o Bogu musiała mieć, według purytanów, zastosowanie w codziennym życiu i dotyczyć spraw ludzkiej duchowości, powinności i szczęścia. Nie bez powodu byli przezywani „lekarzami ludzkich dusz i sumień”.

Choć w wielu aspektach poglądy purytańskich teologów były zróżnicowane, przeważnie łączyła ich doktryna ewangelicko-reformowana i szacunek dla nauczania francuskiego teologa, Jana Kalwina. Te same elementy obecne były w polskiej kulturze dzięki działalności Mikołaja Reja, Jana Łaskiego i wielu innych polskich „kalwinistów”. Niewiele natomiast wiadomo o wpływie purytanów na duchowość Polaków, choć ich dzieła były tłumaczone na język polski już w XVII wieku (jak np. słynne Ćwiczenie w pobożności Lewisa Bayly’ego), a ich idee były krytykowane przez znanego polskiego teologa reformowanego, Jana Makowskiego, wykładającego w renomowanej Akademii Franekerskiej.

Dotkliwy brak w literaturze polskiej publikacji na temat purytanów jest jednym z głównych powodów, dla których Instytut Tolle Lege zdecydował się na przetłumaczenie i wydanie w Polsce książki, która na rynku amerykańskim od niosła wielki sukces i stanowi do dziś jedyny obszerny przewodnik po biografiach i pismach angielskich, szkockich i holenderskich purytanów.

***
Fragmenty Pisma Świętego cytowane są na podstawie przekładu Biblii wydanego przez Brytyjskie i Zagraniczne Towarzystwo Biblijne. Nieliczne wyjątki stanowią cytaty z przełożone według King James Version [Biblii Króla Jakuba], są wtedy zaznaczone skrótem KJV. Polecamy też znajdujący się na stronach 675––690. pomocny glosariusz, który zawiera definicje teologicznych i historycznych terminów. Znajdujące się w nim hasła w treści książki oznaczone są znakiem«.

Informacje bibliograficzne uzupełniono o znane nam polskie wydania dzieł purytańskich, co, jak mamy nadzieję, zachęci do lektury tekstów źródłowych dostępnych w języku polskim.

Cieszymy się, że jest naszym przywilejem, oddać w ręce Państwa tak wszechstronną publikację dotyczącą purytanów w pięćsetną rocznicę urodzin Jana Kalwina, którą obchodzimy w tym roku.

dr Dariusz M. Bryćko
Dyrektor Instytutu Tolle Lege
14 listopada 2009

Zobacz również

Detektywi Starego i Nowego Testamentu

Detektywi Starego i Nowego Testamentu

Zastanawiasz się, jaki jest klucz do tego, aby Biblia (twoich dzieci) nie kurzyła się na …

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *